W poprzednim wpisie przedstawiłam bolesne dylematy, które mogą wiązać się z savoir-vivre’em, dlatego dzisiaj postaram się wrócić do korzeni i pokazać, że jego ideały można całkowicie naturalnie i ze swobodą wprowadzać do naszej codzienności, a one tutaj bardzo pasują.
W dzisiejszym wpisie odpowiadam na dwa pytania Czytelniczki, z których jedno zasadniczo nie jest pytaniem, tylko refleksją, lecz tak mi się ona spodobała, że postanowiłam się z nią zmierzyć. Dodałam więc od siebie obszerny komentarz, w którym staram się pokazać, dlaczego savoir-vivre może kojarzyć się z opresją, wydawaniem sądów ex cathedra i ogólnie: manifestacją wyższości.
O kuchni bezmięsnej przyjęło się mówić z pewnym lekceważeniem, jak o fanaberii działaczy proekologicznych. Tymczasem nihil novi sub sole, ten sposób odżywiania się był znany i praktykowany już w starożytności. Co ciekawe, wówczas w grę wchodził jedynie argument natury etycznej, w przeciwieństwie do dzisiejszych czasów, w których postuluje się ograniczenie spożycia mięsa także ze względów zdrowotnych. Cyceron (106 p.n.e. – 43 p.n.e.) głosił: „Co oddać mamy zwierzętom? Bo wszak nie jacyś tam przeciętni ludzie, ale wybitni i uczeni, Pitagoras i Empedokles, utrzymują, że prawa wszystkich istot żywych są jednakie i głośno wołają, iż jak najsurowsze kary grożą tym, którzy zadają gwałt zwierzętom”*.
Maria i Stanisław Ossowscy byli ludźmi niezwykłymi i, jak mi się zdaje po lekturze książki, zdecydowanie niereprezentatywnymi nawet dla środowiska, w którym się obracali, tj. środowiska akademickiego. Ich niezwykłość polegała na tym, że będąc ze sobą symbiotycznie związani uczuciowo, potrafili jednocześnie dawać sobie nieograniczoną przestrzeń do indywidualnego rozwoju intelektualnego. Szacunek i wsparcie, jakie każde z nich żywiło dla dokonań drugiego, jest tym, co warto podpatrzeć u tej wyjątkowej pary.
W urządzaniu wnętrz, podobnie jak w konfekcji, zmieniają się mody. Tymczasem we wnętrzarskim stylu savoir-vivre, jeszcze bardziej niż w przypadku takiejże garderoby, chodzi o pewną stałość. Klasyczne wnętrza mają dać nam i naszym bliskim poczucie zakorzenienia i oparcia, poczucie posiadania swojego miejsca na ziemi. I choć na poczucie bezpieczeństwa składa się więcej czynników niż tylko klasyczny entourage, to nie sposób zaprzeczyć, że styl ten ma w owej kwestii duży potencjał. A generatorem domowego ciepła jest tu zazwyczaj kuchnia.
Gdybym miała wymienić najbardziej charakterystyczną cechę człowieka savoir-vivre’u, byłaby to odpowiedzialność. Odnoszę wrażenie, że obecnie słowo „odpowiedzialność” kojarzy się tylko ze skutkiem niewłaściwego postępowania, z winą i karą. I choć ta zależność jest bardzo ważna, to jednocześnie traci ono swoje drugie, głębokie i symboliczne znaczenie, którym jest dbałość i troska.
Dzisiaj powrócę do wpisu pt. „Uniwersum savoir-vivre’u, czyli jak rozpoznać pokrewną duszę?”, a konkretnie do komentarza, który się pojawił pod tym wpisem. Jedna z Czytelniczek wyraziła targające nią rozterki:
„Ten wpis sprawił, że pojawiło się w mojej głowie pytanie: jak to wszystko pogodzić ze swoim charakterem / temperamentem? Przykładowo – nie jestem zbyt towarzyską osobą. Osobą, z którą najczęściej się widuję (poza mężem oczywiście) jest moja najmłodsza siostra – kontaktujemy się ze sobą kilka razy w tygodniu, spotykamy się średnio co trzy miesiące. Kontakty z współpracownikami wystarczają mi aż nadto i kiedy wracam do domu, jedyne o czym marzę to cisza, spokój, praca w ogródku czy nowa książka lub serial anime (jestem fanką 😉 ).
Wbrew pozorom zimą łatwiej niż latem możemy osiągnąć wizerunkowy efekt elegancji. Zimą mamy do dyspozycji akcesoria, które jednoznacznie z elegancją się kojarzą: szale, rękawiczki, a w szczególności nakrycia głowy. O ile podczas ciepłych pór roku noszenie eleganckiego nakrycia głowy (poza plażą) może uchodzić za pewną ekstrawagancję, o tyle zima daje usprawiedliwienie tym z nas, które kochają czapki, kapelusze, berety czy turbany.
Dzisiaj nie możemy liczyć na żadne zewnętrzne atrybuty, które jednoznacznie wskażą nam, że ktoś jest osobą kulturalną. Ani doskonale skomponowana garderoba, ani wyszukane akcesoria, ani nawet bywanie w miejscach powszechnie uważanych za kulturalne nie świadczą o tym, że ktoś ceni sobie savoir-vivre.
Znalezienie wśród ogromnej ilości otaczających nas rzeczy tego, co nie tylko ładne, ale również wartościowe, pochłania, oprócz środków finansowych, dużą ilość czasu i energii. Dlatego, jeśli nie jest się osobą dobrze sytuowaną, albo nie ma się czasu na poszukiwania, można skutecznie się zniechęcić do pomysłu budowania swojej garderoby zgodnie z zasadami eleganckiego kodu ubioru.
